بیماریهای قارچی پوست قارچها یک گروه از موجودات زنده هستند که باعث عفونت پوست میشوند.
بعضی از قارچ ها به طور طبیعی در بدن انسان زندگی میکنند . گروه دیگر – درماتوفیتها (Dermatophyte) هستند که میکروارگانیسم های فرصت طلب میباشند ، بدین معنی که اگر محیط مساعد برای آنها پدید آید ، آنها در بدن انسان رشد کرده و لایه فوقانی پوست و همچنین ناخن و یا مو را آلوده میکنند . عفونت قارچی عمیق با تهاجم از طریق لایه های عمیق پوستی ممکن است به خون و یا به اندام های داخلی تهاجم نمایند . بیماریهای قارچی پوست به دودسته تقسیم می شوند که شامل تینئا (tinea) و کاندیدیازیس است . تینئا را در کتب کچلی ترجمه کرده اند که واژه فراگیری برای این عارضه نیست .
فاکتورهای بروز عفونت های قارچی :
* استفاده از آنتی بیوتیکها :
آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های مختلف باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرند. این داروها می توانند تعدادی از باکتری های مفید بدن را کاهش دهند . هنگامی که تعداد آنها کاهش یابد ، قارچ ها فرصتی برای رشد پیدا میکنند .
* استفاده از کورتیکواستروئیدها :
کورتیکواستروئیدها به منظور کاهش التهاب و تعدادی از اختلالات پوستی مورد استفاده قرار میگیرند . گاهی اوقات این داروها پاسخ ایمنی بدن را کاهش میدهند و شرایط مساعدی برای رشد قارچها ایجاد میکنند .
* بیماریها :
بیماریهایی مانند دیابت و برخی از انواع سرطان ، باعث میشوند که شخص در معرض عفونت های قارچی قرار گیرد .
* نقص درسیستم ایمنی بدن :
به علت شیمی درمانی و یا بروز سندرم اکتسابی نقص ایمنی و یا مواردی دیگر ، سیستم ایمنی بدن ممکن است دچار ضعف گردد و این عوارض فرصتی برای رشد قارچها پدید میاورند .
* عوامل محیطی :
قارچها برای رشد و تکثیرخود به حرارت و رطوبت نیاز دارند . عفونت قارچی در انسان معمولا در نواحی مرطوب بدن رخ میدهد . کفش و لباس به عرق نشسته و مشاغلی که با گرما و رطوبت سر و کار دارند موجب افزایش احتمال رشد عفونت های قارچی می شوند .
* وراثت :
برخی از افراد دارای زمینه ژنتیکی نسبت به عفونت های قارچی دارند . تشخیص : تشخیص بر اساس ظاهر پوست ، مو و ناخن صورت می گیرد و نمونه برداری از تکه های پوست ، مو و ناخن و یا ترشحات دهانی و واژنی برای کشت یا آزمایش میکروسکوپی لارم میباشد.
مواردی در ارتباط با معالجه و پیشگیری عفونت های قارچی پوست * ضعف در سیستم ایمنی بدن ، استفاده از آنتی بیوتیک و کورتیکواستروئید و بیماریهایی مانند دیابت عوامل مستعد کننده برای عفونت های قارچی می باشند . هنگام درمان عفونت های قارچی ، لازم است استعمال کورتیکواستروئیدها و یا آنتی بیوتیک ها قطع گردند و دیابت را تحت کنترل نگه داشت . به منظور تاثیر مساعد داروهای ضد قارچ ، سیستم ایمنی تضعیف شده باید تقویت گردد و بدن را باید خشک نگه داشت . عفونت های قارچی پوست با کرمها و داروهای ضد قارچ درمان می شوند.
* در درمان کچلی کشاله ران ، داروهای ضد قارچ خوراکی مانند گریزئوفولوین ، تربینافین ویا ایتراکونازول می توان استعمال نمود و همچنین میتوان کرمهای ضد قارچ بکار برد .
* در درمان کچلی سر ، داروی خوراکی گریزئوفولوین اثر مساعدی دارد .
* در درمان کچلی پا از داروهای ضد قارچ خوراکی استفاده میشود . * در درمان کچلی بدن از داروهای موضعی ضد قارچ مانند کلوتریمازول ومیکونازول و داروهای خوراکی ضد قارچ میتوان استفاده کرد . * در درمان کاندیدیازیس (نوع شایع آن : برفک شیرخواران ونوزادان) – میتوان از داروهای ضد کاندیدا مانند نیستاتین بکار برد.
* در درمان ینئا ورسیکالر ( کچلی رنگارنگ) می توان شامپوها و یا لوسیونهای ضد قارچ استقاده کرد .
* در دوره دارویی همه لباسها و حوله های در تماس با ضایعات پوستی باید شسته شود.
* در دوره دارویی برای جلوگیری از پخش قارچ ، سر با کلاه یا روسری پوشانده شود .
* گاهی تعریق زیاد باعث تشدید بیماری قارچی میشود . در آن صورت میتوان از مواد ضد تعرق استفاده کرد . تزریق موضعی سم بوتاک نیز میتواند موجب کاهش تعرق گردد و قطع کردن اعصاب موضعی روش دیگری برای کاهش تعرق است .
* قارچ ها برای رشد به رطوبت نیاز دارند و لای انگشتان یا گوشه های ناخن ها محیط خوبی برای رشد آنهاست لذا خشک نگه داشتن این نواحی الزامی است . در ضمن محیط کاری مرطوب نیز میتواند عارضه را شدت دهد.
* قبل از دوره استعمال داروی موضعی در صورت مشاهده ضایعات متورم و ترشح دار ، میتوان از کمپرس آب نمک (یک قاشق چایخوری نمک در یک استکان آب) استفاده کرد .
* در صورت عفونت پوستی ناخنها ، آنها را باید کوتاه نگه داشت .
* در زمان محو علائم باید بخاطر داشت که مواد شوینده چنان صابون و شامپو شرایط زیستی برای قارچ ها را نابود میکنند .
*در صورت عفونت پوستی ناحیه سر ، مو ها را همه روزه باید شست و خشک نمود . لازم است مو ها را کوتاه نگه داشت و نترا شید .
* درمان بیمار و دیگر اعضای آلوده خانواده باید توأم صورت گیرد .
* مصرف ویتامین و یا مکملهای غذایی در صورت کم خونی لازم است .
* در دوره بعد از معالجه باید در نظر داشت که کفش نامناسب ، تعریق زیاد، محیط گرم ، خوب خشک نکردن بدن پس از شنا یا استحمام و جوراب تنگ در ایجاد و یا عود عارضه قارچی موثر هستند.
* در صورت عفونت پوستی پا ، باید کفش های رو باز پوشید و پاها را باید در معرض هوای آزاد قرار داد . پاها باید شسته شوند و خشک گردند .
* در صورت عفونت پوستی ریش، نباید ریش را با تیغ تراشید . و در صورتی که خیلی لازم باشد ، میتوان از دستگاه ریش تراش استفاده کرد .
* بیمار بعد از دوره دارویی نیاز به معاینه مجدد دارد .