توصیه توصیه های مفید برای همه
اگر در خانواده شما کودکی هست که دچار کابوس‌های شبانه میشود، باید بدانید که گره این کار تا حدودی به دست خود شما قابل بازشدن است.
کودکان اغلب از ۳ سالگی درگیر کابوس‌های شبانه می‌شوند‌که‌در ۴ تا ۶ سالگی به اوج خود می‌رسند البته سن شروع کابوس‌های شبانه در دخترها دیرتر از پسرهاست.
کابوس‌ها معمولا حالت‌هایی هستند که علاوه بر کودک، برای والدین نیز مشکلاتی را ایجاد می‌کند که ناشی از اضطراب و نگرانی‌های کودک است.
والدین در صورت برخورد با چنین موقعیت‌هایی باید ابتدا کودک را از خواب بیدار و سعی کنند او را آرام کنند. آنها باید موضوع را بزرگ نکنند و بهتر است در همان لحظه در خصوص موضوع کابوس با کودک صحبت نکنند.
پزشکان علت بروز کابوس در کودکان را قرارگرفتن آنها در یک محیط یا شرایط اضطراب‌آور، بیماری و وجود درد در کودک، هیجان‌های بیش از حد، دیدن برنامه‌های خشن و حتی بی‌توجهی والدین به کودک اعلام می‌کنند.
کودکان برای رهایی از کابوس‌های شبانه باید قبل از خواب از شرایط آرام و به دور از اضطراب برخوردار باشند و از تماشای فیلم‌های ترسناک، خواندن داستان‌های ترسناک و فعالیت بدنی زیاد قبل از خواب پرهیز کنند.
والدین باید در طول روز در مورد مشکلات و نگرانی‌های کودک با او صحبت کنند تا زمینه اصلی ناراحتی او پیدا شود.
اگر در کودک به‌طور مداوم و تکراری کابوس‌های شبانه ایجاد شوند به علت اضطراب، ترس و نگرانی‌های عمده‌ای است که باید تحت نظر پزشک ارزیابی و درمان شوند.
انواع اختلالات خواب کودکان
به گفته پزشکان، مهم‌ترین و رایج‌ترین اختلالات خواب در میان کودکان شامل کابوس‌های شبانه، سندرم پای بی‌قرار، راه رفتن در خواب، خرو پف و وقفه تنفسی در خواب است.
کابوس‌ها معمولا در آخرین ساعات شبانه‌روز شروع می‌شوند،کودکان با دیدن کابوس بسیار مضطرب می‌شوند و نیاز به دلداری دارند، بنابراین مادرها و پدرها مجبور به لالایی‌خواندن یا قصه‌گفتن می‌شوند.
استفاده از چراغ خواب و هرآنچه که باعث ایجاد احساس امنیت در کودک میشود مانند اسباب بازی دلخواه، تا اندازه‌ای مفید است.
سندرم پای بی‌قرار نوعی اختلال حرکتی است که موجب میشود فرد احساس ناخوشایندی مانند سوزش یا خارش در پاهای خود داشته باشد و در نتیجه شدیدا تمایل دارد پاهای خود را تکان دهد. این امر خوابیدن فرد را مشکل می‌کند.
درمان سندرم پای بی‌قرار با تغییر در ساعات و روند خواب، افزایش میزان آهن و احتمالا استفاده از دارو امکان‌پذیر است.
خوابگردی یا راه رفتن در خواب اختلالی است که برخی از کودکان معمولا در سنین بین ۳ تا ۷ سالگی آن را تجربه می‌کنند. خوابگردی معمولا یک یا ۲ ساعت پس از به خواب رفتن شروع میشود و ممکن است ۵ تا ۲۰ دقیقه طول بکشد. از آنجا که اغلب، علت آن کمبود خواب است، زود به بستررفتن می‌تواند در درمان آن موثر باشد.
برخی مطالعات حاکی از آن است که این اختلال به علت نقص سیستم اعصاب مرکزی است و با گذشت زمان از بین می‌رود.
به گزارش ایرنا، حدود ۱۰ تا ۱۲ درصد از کودکان، معمولا خروپف می‌کنند که معمولا به علت مسدودشدن جریان هوا، گرفتگی بینی یا بزرگ‌شدن لوزه است، اما خروپف با صدای بلند که حاکی از دشواری در تنفس است، می‌تواند علامت یک بیماری جدی‌تر به نام «وقفه تنفسی» در خواب باشد.
این بیماری که ازطریق مکث در تنفس فرد و بیداری‌های مکرر از خواب قابل تشخیص است؛ به علت مسدود شدن و گرفتگی جریان هوا ایجاد میشود. وقفه تنفسی در خواب با شب ادراری، خواب آلودگی، بیش‌فعالی، مشکلات رشد و حتی فشار خون بالای کودک در ارتباط است.
به گفته محققان، داشتن اضافه وزن تا میزان قابل توجهی کودک را در معرض این بیماری قرار می‌دهد.
نقش والدین
بسیاری از کودکان کابوس‌های شبانه را تجربه می‌کنند که در این میان والدین می‌توانند با رعایت چند نکته ساده در بهبود و حتی رفع این کابوس‌ها موثر باشند.
دکتر ناصر کلانتری، متخصص کودکان در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص می‌گوید: کابوس‌های شبانه در سبک‌ترین قسمت خواب اتفاق می‌افتند و کودک را با اضطراب و پریشانی و گاه با فریاد و جیغ‌های مکرر بیدار می‌کند که به والدین توصیه میشود با شنیدن جیغ کودک سریعا به سراغ وی رفته و به کودک اطمینان دهند که محافظ و همراه او هستند.
صدای ملایم والدین با کودک به وی آرامش و امنیت مکانی می‌دهد و بهتر است پدر یا مادر تا زمانی که کودک آرام نشده وی را تنها نگذارند.
کلانتری ادامه می‌دهد: توصیه میشود اگر کودک کاملا بیدار نشده و به نظر می‌رسد هنوز کابوس می‌بیند او را بیدار نکنید و کنار او باشید تا با صدای خودش بیدار شود. ضمن این‌که اجازه ندهید کودک بعد از کابوس به اتاق خواب شما بیاید زیرا نه‌تنها این کار به شکل عادت درمی‌آید بلکه به کودک این احتمال را می‌دهد که رختخواب خودش جای امنی نیست.
بعضی کودکان در خواب وحشت شبانه دارند که متفاوت از کابوس است و در عمیق‌ترین مرحله خواب (در ۴ ساعت اولیه بعد از به خواب رفتن) اتفاق می‌افتد که اگر چه نادر است ولی اکثرا در سنین ۴ تا ۵ سالگی رخ می‌دهد و با بالارفتن سن وقوع آن کمتر میشود.
با توجه به این‌که وحشت شبانه در زمان‌هایی که کودک خیلی خسته است، اتفاق می‌افتد، سعی کنید کودک در طول روز استراحت کافی داشته باشد.
بر همین اساس به والدین توصیه میشود:
تا جایی که امکان دارد به کودکتان اجازه ندهید فیلم‌های ترسناک ببیند یا داستان‌هایی را بخواند که برترسش می‌افزاید.
ـ پرهیز از خوردن غذاهای سنگین و پرچرب و مواد غذایی حاوی کافئین در چند ساعت قبل از خواب
ـ موظف‌کردن کودکان به انجام به موقع تکالیف درسی برای پیشگیری از استرس در آخرین ساعات شبانه‌روز
ـ نوشیدن یک لیوان شیر گرم و دوش گرفتن با آب گرم قبل از خواب
ـ پیروی از یک برنامه و الگوی خواب منظم، حتی در روزهای تعطیل
ـ تنظیم دمای اتاق و به تن داشتن لباس راحت
ـ فراهم‌کردن محیطی آرام و بدون سر و صدا
ـ استفاده نکردن از داروهای خواب‌آور؛ تا جایی که امکان دارد.
اگر اختلالات خواب کودکتان به بیش از ۲ هفته رسید، لازم است با پزشک و متخصص اطفال مشورت کنید و اگر کودکتان به مدرسه می‌رود، بهتر است از مشاور و معلم او در مورد احوالش جویا شوید.
منبع : ایرانویج
گردآوری و تنظیم : توصیه
