چراغ مادربورد المان حیات در مادربورد محسوب میشه . چراغ مادربورد اگه سبز باشه آدم حس خوبی داره ، فکر میکنه اتفاق خوبی داره تو کامپیوترش میفته ! اما تا حالا پیش خودتون فکر کردید که چرا وقتی کابل برق رو از پاور جدا می کنید یا برق خونتون کلا میره ، چراغ مادربورد تا چند ثانیه بعد همچنان و تا آخرین قطره خونش مبارزه می کنه و بعد خاموش میشه ؟
چراغ مادربورد چیست و چه کار می کند ؟
اصولا از لامپ یا چراغ به دو منظور کلی استفاده می کنن . یا برای روشنایی یا برای دادن علامت . چراغ مادربورد یک لامپ کوچک یا کامل تربخوام بگم دیود نورانی و به انگلیسی LED ( مخفف Light Emitting Diode ) هست . لامپ های LED که در رنگ های مختلف در بازار موجون ، با ولتاژ و جریان خیلی کم روشن میشن و تا به امروز بهترین و به صرفه ترین لامپ ها برای اعلام وضعیت دستگاه های الکترونیکی محسوب میشن . نمونه های زیادی از چراغ مادربورد رو می تونید در مودم ، دی وی دی رایتر ، مانیتور و هزار و یک دستگاه الکتریکی دیگه ببینید . به طور کلی میشه گفت لامپ LED جز لاینفک مدارهای الکترونیکی به شمار میره . این لامپ ها به قدری کم مصرف هستن که از اونا لامپ های خونگی ساختن و الان هم در بازار موجوده . ترکیب چند تا از چراغ مادربورد می تونه نور وحشتناکی تولید کنه و خیلی کمتر از لامپ های کم مصرف کنونی برق مصرف کنه . دوستانی که گوشی شون چراغ قوه داره شاید حرف من رو بهتر درک کنن . اون چراغ قوه ای که تو گوشی شماست نمونه ای از همین چراغ مادربورد هست فقط از نوع لیزری .
در برخی مواقع ، چراغ مادربورد رو چراغ یا لامپ اعلام وضعیت مادربورد هم میگن چون قبل از همه قطعات روشن میشه و خیلی سریع می تونید بفهمید که اصلا برق در کامپیوتر میاد یا نه . چراغ مادربورد در بسیاری از مواقع قطعه خوبی برای تشخیص عیب های مداری در کامپیوتر هست . روشن بودن این چراغ که معمولا به رنگ سبز هست نشون دهنده اینه که برق روی مادربورد میاد . البته خیلی مواقع چراغ مادربورد روشنه اما سیستم روشن نمیشه که احتمال ۹۹ درصد پاور سیستم معیوب شده . حالا از این حرفها که بگذریم چرا چراغ مادربورد بعد از اینکه برق قطع میشه باز تا چند ثانیه روشن می مونه ؟
این مسئله نه فقط در مادربورد که در خیلی مدارهای الکترونیکی دیگه هم اتفاق میفته . دوستانی که کنسول ایکس باکس ۳۶۰ دارن اگه برق آداپتور برق کنسول شون رو قطع کنن می بینن که بعد از چند ثانیه همچنان چراغ آداپتور روشنه و کم کم نورش ضعیف میشه و قطع میشه . چراغ مادربورد یا چراغ آداپتور موقع روشن شدن بدون درنگ روشن میشه اما موقع خاموش شدن بتدریج کم نور میشه و بعد خاموش میشه ، چرا ؟
دلیل علمی روشن ماندن چراغ مادربورد بعد از قطع برق
دلیل این امر وجود یک قطعه بسیار مهم در مدار هست . خازن . خازن یا به انگلیسی Capacitor همونطور که از اسمش معلومه وظیفه ذخیره سازی بار الکتریکی رو داره .
اگر یک خازن رو به صورت موازی و با رعایت کردن پایه های مثبت و منفی به یک باتری وصل کنید می بینید که خازن ولتاژ باتری رو در خودش ذخیره می کنه حتی اگه باتری رو از خازن جدا کنید باز هم ولتاژی نزدیک به ولتاژ باتری در دو سر پایه های خودش داره . این خازن بر اثر گذشت زمان این شارژ رو از دست میده که بهش میگن تخلیه بار یا دشارژ . موقعی که خازن شارژ هست ( بعد از جدا کردنش از باتری ) اگر دو تا پایه خازن رو توسط یک سیم بهم وصل کنید به طور ناگهانی و با صدایی تقریبا ترسناک بار خودش رو که به صورت جریان الکتریکی دراومده روی سیم تخلیه میکنه و دیگه هیچ ولتاژی نداره . حالا اگه همین خازن رو با یک مقاومت الکتریکی اتصال کوتاه کنید ، بسته به مقدار مقاومت ، بار خودش رو در یک مدت زمان مشخصی تخلیه میکنه و دیگه ناگهان تخلیه نمیشه . مثلا ۲ ثانیه یا ۱۰ ثانیه طول میکشه تا خالی بشه . این مدت زمان مشخص ، وابسته به مقدار خازن و مقدار مقاومتی داره که در مسیر خازن قرار گرفته .
همونطور که در عکس بالا می بینید مدت زمانی طول میکشه تا خازن شارژ و دشارژ بشه . خاصیت خازن اینجوریه .